Görünmeyen Tehdit: Çocuk ve Ergenlerde Depresyonun Tetikleyicileri

Depresyon çocuk (%2) ve ergenlerde (%4-8) oldukça yaygın görülür.

Depresyonun daha çok biyolojik faktörlerle psikolojik ve çevresel faktörlerin bir araya gelmesiyle ortaya çıktığı düşünülmektedir.

Doğum öncesi ya da doğumu takiben anne ya da birinci derece akrabalarda depresyon ya da ansiyete öyküsüsünün bulunması çocuklarda depresyon gelişimi açısından riski arttırabilir. Depresyon gelişimi genetik faktörlerle psikolojik ve çevresel faktörlerin etkileşimi sonucunda mevdana gelir.

Biyolojik Faktörler

• Genetik Yatkınlık: Ailede depresyon öyküsü olan çocuklarda depresyon riski daha yüksektir.

• Beyin Kimyası: Serotonin, dopamin ve norepinefrin gibi nörotransmitter dengesizlikleri depresyon gelişiminde rol oynayabilir.

• Hormonlar: Ergenlik dönemi hormonal değişiklikler, depresyon riskini artırabilir.

• Tıbbi Durumlar: Kronik hastalıklar (diyabet, astım gibi) depresyon riskini yükseltebilir.

  
  

  Psikolojik Faktörler

• Düşük benlik saygısı: Özgüven eksikliği eksikliği depresyon riskini artırır.

• Travmatik yaşantılar: Çocuklukta yaşanan ihmal, istismar, zorbalık veya büyük kayıplar (ölüm, boşanma vb.) depresyona neden olabilir.

• Baş etme becerilerinin eksikliği: Stresle başa çıkmayı öğrenemeyen çocuk ve ergenlerde depresyon gelişebilir.

• Mükemmeliyetçilik ve aşırı beklenti: Kendinden çok fazla şey bekleyen veya çevresi tarafından sürekli baskı gören çocuklar depresyona yatkın olabilir.

Çevresel Faktörler

• Aile sorunları: Boşanma, ebeveynler arası çatışma, ilgisiz veya aşırı baskıcı ebeveynlik depresyon gelişimine zemin hazırlayabilir.

• Okul ve akademik baskı: Başarı baskısı, sınav kaygısı veya öğretmenlerle yaşanan olumsuz ilişkiler depresyon riskini artırabilir.

• Arkadaş ilişkileri: Sosyal izolasyon, dışlanma veya akran zorbalığı depresyonu tetikleyebilir.

• Ekonomik zorluklar: Maddi sıkıntılar, temel ihtiyaçların karşılanamaması çocuklarda kaygı ve depresyonu artırabilir.

Depresyonun çok faktörlü bir süreç olduğunu ve her çocuğun farklı bir risk profiline sahip olduğunu unutmamak önemlidir. Erken fark edilmesi ve desteklenmesi, çocuğun ruh sağlığını koruma açısından kritik rol oynar. Eğer bir çocuk veya ergen depresyon belirtileri gösteriyorsa, bir uzmandan destek almak en sağlıklı adımdır.